2017/1367 sayılı Tavsiye Kararında başvuran, dört yaşındaki kızının 21/06/2016 tarihli 1 yıl süreli %100 ağır engelli raporuna istinaden, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı İzmir İl Müdürlüğüne evde bakım ücreti için müracaatta bulunduğunu, istenilen belgeleri Haziran ayı bitmeden teslim ettiğini, evinde yapılan inceleme sonrasında belgelerinin il müdürlüğüne gönderileceği bilgisinin verildiğini ve yaklaşık 6 ay sonra evde bakım ücretinin bağlandığını, dolayısıyla rapor süresinin yarısının geçmiş olduğunu belirtmekte olup, evde bakım ücretinin müracaat tarihi esas alınarak bağlanmasını ve tarafına geriye dönük ödeme yapılmasını talep etmiştir.
Yapılan incelemeler sonucunda başvuranın ilgili idareye başvuru tarihinden onay tarihine kadar geçen sürenin ücret hesaplamasında dikkate alınarak ortaya çıkan farkın başvurana ödenmesi hususunda İzmir ASPB İl Müdürlüğü ile ASPB’ye; uygulama ve yorum farklılıklarının giderilmesi için Bakıma Muhtaç Engellilerin Tespiti ve Bakım Hizmeti Esaslarının Belirlenmesine İlişkin Yönetmelikte evde bakım ücreti almaya hak kazanan kişilerin ücretlerini başvuru tarihinden itibaren almaları hususunda gerekli değişikliklerin yapılması hususlarında ASPB’ye tavsiyede bulunulmuştur.
2017/1367 şikâyet numaralı başvuru için verilen 09/06/2017 tarihli Tavsiye Kararında; Başvuran, dört yaşındaki kızının 21/06/2016 tarihinde İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nden alınan 1 yıl süreli %100 ağır engelli raporuna istinaden, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı İzmir İl Müdürlüğüne evde bakım ücreti için müracaatta bulunduğunu, tamamlaması gereken belgelere ilişkin bir form verilerek İzmir İli Balçova Kaymakamlığında bulunan Sosyal Hizmetler Müdürlüğüne müracaat etmesi gerektiğinin belirtildiğini, Balçova Sosyal Hizmetler Müdürlüğüne müracaat ederek istenilen belgeleri 2016 Haziran ayı bitmeden teslim ettiğini, evinde yapılan kontrol sonrasında belgelerinin il müdürlüğüne gönderileceği bilgisinin verildiğini ve yaklaşık 6 ay sonra evde bakım ücretinin bağlandığını, dolayısıyla rapor süresinin yarısının geçmiş olduğunu geriye dönük, rapor süresini veya müracaat tarihini kapsayacak bir ödeme yapılmadığını belirtmekte olup, evde bakım ücretinin müracaat tarihi esas alınarak bağlanmasını ve tarafına geriye dönük ödeme yapılmasını talep etmiştir.
Kurumumuzca yapılan inceleme ve araştırma neticesinde, ilk kez evde bakım ücreti başvurusunda bulunan kişilerin bu taleplerinin kabul edilmesi neticesinde ücret ödemesinin Bakıma Muhtaç Engellilerin Tespiti ve Bakım Hizmeti Esaslarının Belirlenmesine İlişkin Yönetmeliğin 14’üncü maddesinin (a) bendi gereğince bu hizmetin verilmesinin kararlaştırıldığı ayı takip eden ay içerisinde ödendiği, ancak evde bakım ücretini hak etmiş ve fakat rapor süresi biten vatandaşların raporlarını yenileyene kadar geçen sürede alamadıkları ücretin 16/10/2012 tarih ve 2012/24 sayılı genelge çerçevesinde ödendiği tespit edilmiş, ancak her iki durumda da söz konusu ücret engelli vatandaşların mezkur Yönetmeliğin 9’uncu maddesinin ikinci fıkrasında tadadî olarak sayılan “banyo yaptırılması, tuvalet ihtiyacını gidermede yardım edilmesi ve gerektiğinde temizliğinin yapılması, tırnaklarının kesilmesi, saçlarının taranması, dişlerinin temizlenmesi, yemek ve içecek ihtiyacının giderilmesi, el, yüz ve ayak temizliği, sakal tıraşının yapılması, istenmeyen tüylerin temizlenmesi, elbiselerinin giydirilmesi ve çıkarılması, burun ve kulak temizliğinin yapılması, yatağının temizlenmesi ve düzeltilmesi, odasının temizlenmesi, çamaşırlarının yıkanması, tehlikelere karşı korunması ve gözetilmesi” gibi kişisel bakım hizmetleri ile “Bakıma muhtaç özürlü ailesinin, özürlüyü ve özür durumunu kabullenmesine, bilgilendirilmesine yönelik kişisel veya grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetleri, bakıma muhtaç özürlünün özrünü, mevcut durumunu ve yerleştirildiği ortamı kabullenmesine, bilgilenmesine ve gelişim alanlarında desteklenmesine yönelik kişisel ve grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetleri, özürlü ve ailesinin sosyal hakları ve mevcut kaynakların kullanılmasına yönelik kişisel ve grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetleri, özürlünün bağımsız yaşama, sosyal hayata uyumuna ve katılımına yönelik sosyal, kültürel, sanatsal ve sportif etkinlikler ile düzenlenecek bu tür etkinliklere katılabilmesi için refakat hizmetleri, özürlünün terk edilme, reddedilme, özür durumunu kabullenememe, ümitsizlik, intihar etme, yalnızlık, sevgisizlik ve benzeri olumsuz duygulardan kurtarılmasına ve depresyon, stres ve benzeri durumların yaşanmasının engellenmesine yönelik kişisel veya grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetleri,” gibi psiko-sosyal destek hizmetlerinin engelli kişiye bakmakla yükümlü kişilerce görülmesi sonucu ödenen ücret olduğu, evde bakım ücreti ödemesinin başvuru tarihinden itibaren yapılmasına engel olacak bir hükmün anılan Yönetmelikte yer almadığı, ilk kez evde bakım ücreti başvurusunda bulunan kişilerin bu taleplerinin kabul edilmesi halinde ücret ödemesinin mezkur Yönetmeliğin 14’üncü maddesinin (a) bendi gereğince bu hizmetin verilmesinin kararlaştırıldığı ayı takip eden ay içerisinde ödenmesi, ancak evde bakım ücretini hak etmiş ve fakat rapor süresi biten vatandaşların raporlarını yenileyene kadar geçen sürede alamadıkları ücretin 16/10/2012 tarih ve 2012/24 sayılı genelge çerçevesinde ödenmesinin başvuran kişiler açısından eşitsizlik yaratacağı sebebiyle evde bakım ücretini hak etmiş ancak rapor süresi biten ve raporlarını yenileyerek başvuru yapanlara başvuru tarihi ve onay tarihi arasında geçen sürenin hesaplanarak geriye dönük ödeme yapılması gerektiği sonucuna varılarak, başvuranın ilgili idareye başvuru tarihinden on ay tarihine kadar geçen sürenin ücret hesaplamasında dikkate alınarak ortaya çıkan farkın başvurana ödenmesi hususunda İzmir Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına Tavsiyede Bulunulmasına,
Evde bakım ücretinin engellilerin toplumsal hayattaki dezavantajlarının giderilmesi amacıyla verildiği dikkate alındığında, idarece yapılan inceleme neticesinde ücreti almaya mevzuat kapsamında bir engel bulunmadığı anlaşılan kişilere bu ücretin idareye başvurulan tarih ile incelemenin tamamlanması arasındaki süreyi kapsayacak şekilde verilmesi yönünde Bakıma Muhtaç Engellilerin Tespiti ve Bakım Hizmeti Esaslarının Belirlenmesine İlişkin Yönetmelikte değişiklik yapılması gerektiği sonuç ve kanaatine varılarak Uygulama ve yorum farklılıklarının giderilmesi için “Bakıma Muhtaç Engellilerin Tespiti ve Bakım Hizmeti Esaslarının Belirlenmesine İlişkin Yönetmelikte” evde bakım ücreti almaya hak kazanan kişilerin ücretlerini başvuru tarihinden itibaren almaları hususunda gerekli değişikliklerin yapılması hususlarında Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına Tavsiyede Bulunulmasına, karar verilmiştir.